fot. KPRM

Staraniem Fundacji Wolność i Demokracja, po blisko 200 latach, które upłynęły od pochówku Maurycego Mochnackiego we francuskim Auxerre, autor Powstania Narodu Polskiego spoczął dzisiaj na Powązkach Wojskowych.

Maurycy Mochnacki (1803-1834) to jedna z tych postaci, które mimo niepodważalnych zasług w niewielkim tylko stopniu funkcjonują w przestrzeni publicznej. W porównaniu ze współczesnymi sobie Mickiewiczem, Chopinem czy Chłopickim został niejako umiejscowiony w drugim szeregu polskiego romantyzmu.

Mając na uwadze jego olbrzymi dorobek krytyczno-literacki i historyczny, czynne uczestnictwo w powstaniu listopadowym, jak również, bywało, niewdzięczną działalność polityczną, Fundacja Wolność i Demokracja podjęła się trudu sprowadzenia Bohatera w nadziei przywrócenia go zbiorowej pamięci.

Maurycy Mochnacki był żołnierzem i jak na żołnierza przystało pogrzeb miał wojskowy. Jego szczątki odebrała z Francji wojskowa CASA – samolot, jakim do kraju sprowadzono m.in. ofiary katastrofy smoleńskiej. Przez całą podróż towarzyszyli mu wysocy rangą przedstawiciele polskich władz.

Dzisiejsze uroczystości rozpoczęły się przyjęciem szczątków na Okęciu. Stamtąd zostały one przewiezione do katedry polowej WP. W trakcie mszy głos zabrał prezes rady ministrów Mateusz Morawiecki. Premier otworzył swe wystąpienie słowami: „Mochnacki wraca wreszcie do Polski. Wraca po 190 latach, 187 lat od czasu, kiedy marzył o niej, myślał o niej”.

Po skończonym nabożeństwie kondukt żałobny udał się w kierunku Powązek Wojskowych. Nad grobem przemówienie wygłosiła potomkini Mochnackiego, Marta Ławacz, podkreślając, że jej wielki przodek nie tylko z emigracji wrócić nie mógł, ale i nie chciał, widząc w kraju to, co później Żeromski nazwie „popiołami narodowego życia”.

Mochnacki wraca dziś do Polski wolnej, dumnej i, mimo realnych zagrożeń, z nadzieją patrzącej w przyszłość. Polski czerpiącej z bliskiego mu przekonania, że naród to nade wszystko wspólnota kultury, również politycznej – czynnika niezbędnego, aby „uznać się w jestestwie swoim”.

W ramach niniejszego zadania Fundacja Wolność i Demokracja wyremontowała dwa nagrobki powstańców listopadowych spoczywających na cmentarzu w Auxerre: majora Konstantego Parczewskiego i generała Tomasza Konarskiego.

Zadanie „Przeniesienie szczątków Maurycego Mochnackiego do Polski: ekshumacja, pogrzeb i upamiętnienie” zostało sfinansowane ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2021”.

Inicjatywę wsparła również finansowo Fundacja Most the Most.