Polsko-ukraińskie spotkania po raz 16. – Jaremcze 2023
Coroczna konferencja organizowana w karpackim kurorcie Jaremcze (obw. iwanofrankiwski) odbyła się w dniach 21-24 września. Tym razem tematem głównym było „Polsko-ukraińskie partnerstwo strategiczne w czasie wojny i perspektywy dialogu międzypaństwowego”.
Spotkania polsko-ukraińskie w Jaremczu to wyjątkowe forum, które od 16 lat regularnie gromadzi dyplomatów i naukowców, historyków i politologów, badaczy i ekspertów stosunków między Polską a Ukrainą wokół kwestii żywotnych dla obu krajów. Uczestnicy konferencji próbują dokonać diagnozy bieżących relacji polsko-ukraińskich i prognozować ich rozwój. Zastanawiają się nad mechanizmami porozumienia i wzmocnienia polityki dobrosąsiedztwa.
Konferencję podzielono na sześć paneli tematycznych. W pierwszym, zatytułowanym „Polska a Ukraina: współczesne relacje w cieniu umowy warszawskiej oraz Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy”, który moderował Przemysław Żurawski vel Grajewski, udział wzięli byli ambasadorowie Ukrainy w Polsce Markian Malski i Ołeksandr Mocyk oraz Polski na Ukrainie Jacek Kluczkowski, a także dyplomaci Mykoła Jarmoluk i Jacek Żur.
O „Europejskich i euroatlantyckich aspiracjach Ukrainy: wadach i zaletach w kontekście wojnyrosyjsko-ukraińskiej” debatowali publicystka i dziennikarka Bogusława Berdychowska, prezes SDP oddział w Rzeszowie Andrzej Klimczak, prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski z Uniwersytetu Łódzkiego, prof. Jurij Temirow z Narodowego Uniwersytetu Donieckiego i prof. Serhij Feduniak z Czerniowieckiego Uniwersytetu Narodowego. Moderatorami byli Andrzej Szeptycki oraz Mykoła Doroszko.
Panel „Pomoc militarna Polski i Zachodu dla Ukrainy: właściwa odpowiedź na zagrożenia dla bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym i globalnym” poprowadzili Grigorij Perepelica i Tadeusz Krząstek. W roli panelistów wystąpili Mykoła Litwin z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, historyk Jurij Nikołajec, prof. Michał Klimecki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i gen. dr Marcin Strzelec ze Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości.
„Humanitarny wymiar wojny na Ukrainie: pomoc dla uchodźców” brzmiał temat czwartego panelu, w którym wystąpili dr hab. Stanisław Stępień z Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu, dr hab. Andrzej Szeptycki z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Wasyl Kostycki z Centrum Badań nad Państwem i Prawem Ukrainy i prof. Olga Morozowa z Czarnomorskiego Uniwersytetu Narodowego. Dyskusję prowadzili Bogusława Berdychowska i Witalij Makar.
O odbudowie Ukrainy, wyzwaniach, perspektywach i kierunkach dyskutowali muzealnik i historyk Maksym Ostapenko, dr Jewhen Sinkewicz z Uniwersytetu Chersońskiego i prof. Antoni Z. Kamiński z Polskiej Akademii Nauk, a rozmowę moderowali Wiktor Borszczewski i Jacek Kluczkowski.
Temat panelu szóstego „Przyszłość współpracy polsko-ukraińskiej”, moderowanego przez Mateusza Białasa, stał się przedmiotem rozważań Grzegorz Demel z Polskiej Akademii Nauk, dr Ihora Huraka z Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego i Dmytra Szerengowskiego z Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego.
W programie Spotkań znalazła się projekcja filmu dokumentalnego „Sad dziadka” Karola Starnawskiego – pierwszej koprodukcji Polski i Ukrainy na temat rzezi wołyńskiej.
Współorganizatorami konferencji były Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie), Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacja Wolność i Demokracja, Instytut Badań Politycznych i Etnonarodowych im. Iwana Kurasa NAN Ukrainy, Przedstawicielstwo PAN w Kijowie, Instytut Polski w Kijowie i Stowarzyszenie „Kurier Galicyjski”.