„Konferencja powstała 13 lat temu jako platforma dialogu, debaty politycznej, historycznej, społecznej, z czasem, również ekonomicznej. Jest to miejsce, gdzie spotykają się najwięksi specjaliści w dziedzinie stosunków polsko-ukraińskich. Można powiedzieć, że jest to najważniejsze miejsce spotkań i najważniejsza platforma debaty między stroną polską a ukraińską. Przykrym momentem jest to, że Mirosława Rowickiego tutaj z nami nie ma, ale jego duch unosi się nad tym wszystkim, bo to jest jego idea. Jego misją było podkreślać w naszych stosunkach to, co nas łączy” – powiedział Wojciech Jankowski, obecny redaktor naczelny Kuriera Galicyjskiego.

W tym roku wyjątkowo, ze względu na pandemię, wydarzenie odbyło się nie w Jaremczu, a za pośrednictwem online platformy. Organizatorzy i niektórzy paneliści łączyli się z Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka oraz Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.

Przywitał uczestników konferencji między innymi minister Jan Dziedziczak, pełnomocnik Rządu Rzeczypospolitej Polskiej do spraw Polonii i Polaków za Granicą, który łączył się z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

„Spotykamy się w 100. rocznicę wojny polsko-bolszewickiej, zwycięstwa naszych wspólnych armii, Marszałka Piłsudskiego i Atamana Petlury, nad bolszewikami. Udało się to zrobić, udało się doprowadzić do jednego z najważniejszych wydarzeń XX wieku, dzięki też naszej współpracy, Polaków i Ukraińców. Warto o tym pamiętać, warto wyciągać z tego wnioski. Cieszę się, że jesteśmy wszyscy tutaj razem i rozmawiamy, dlatego, że kluczem do dobrej współpracy polsko-ukraińskiej, a więc kluczem do tego, aby nasze narody, nasze państwa odgrywały kluczową rolę w regionie Europy Środkowej i Wschodniej jest to, żebyśmy potrafili się porozumieć. Tego typu spotkania są najlepszą ku temu platformą” – powiedział minister Jan Dziedziczak.

Wcześniej nagrane przemówienie do uczestników i organizatorów wydarzenia skierował zastępca ministra spraw zagranicznych Ukrainy Wasyl Bodnar.

„Cieszę się, że nasza współpraca trwa i właśnie ten format spotkań w Jaremczu jest jednym z najskuteczniejszych. Widzę w tej inicjatywie otwarcie nowych drzwi do tego, żeby historia stawała się elementem łączącym w naszych relacjach, żebyśmy mogli bliżej współpracować, kształtować opinię publiczną we wzajemnej przyjaźni i pomagać naszym kierownikom budować konstruktywne partnerstwo, które może przeciwdziałać istniejącemu zagrożeniu” – powiedział Wasyl Bodnar.

W ciągu dwóch dni eksperci ze świata nauki, kultury, historii oraz polityki omawiali współczesne realia relacji polsko-ukraińskich przez pryzmat sojuszu Piłsudski-Petlura oraz Bitwy Warszawskiej. Tegoroczne rozmowy, obejmowały obszar medialny, historyczny oraz polityczny.

„Widzimy rosnącą agresję Rosji w dziedzinie polityki zagranicznej, która stara się wzmocnić swój wpływ nie tylko na najbliższych sąsiadów, ale pragnie kontrolować państwa Europy. Tradycyjnie Polska wspiera euroatlantyckie dążenia Ukrainy. Uważam, że Ukrainy powinno być coraz więcej w Europie. Państwa Europy Zachodniej i Rosja powinni się przyzwyczaić, że Ukraina w przyszłości stanie się członkiem Unii Europejskiej i NATO. Jest to nasz cel, dlatego, że wartości, które wyznają obydwa sojusze są bliskie Ukraińcom” – powiedział Ihor Hurak, docent Katedry Stosunków Międzynarodowych Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego, który moderował panel politologiczny spotkania.

„Zauważyłem tutaj dobrą atmosferę do rozmów o sprawach trudnych, które często powodują, że nie mamy wspólnego stanowiska. W wielu przypadkach się nie zgadzamy, mamy odmienne zdania, ale nie mniej jednak te rozmowy są prowadzone w atmosferze szacunku, poszanowania dla innych opinii, innych stanowisk. Jesteśmy głęboko przekonani, że rolą Polaków jest przybliżanie tutaj naszym ukraińskim przyjaciołom naszej wizji i tego jak my postrzegamy rzeczy, bo część poszanowania dla drugiego człowieka opiera się na tym, że szanuje się jego stanowiska, poglądy i to, co dla tych osób jest drogie” – powiedział dyrektor Sławomir Kowalski, który był obecny na sali Uniwersytetu Przykarpackiego.

Organizatorami tegorocznych wirtualnych spotkań w Jaremczu byli: Fundacja Wolność i Demokracja, Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka, Kurier Galicyjski, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu oraz Instytut Badań Politycznych i Etniczno-Narodowych im. Iwana Kurasa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.

„Tradycyjnie podczas spotkań polsko-ukraińskich oprócz historii, polityki, kultury, spraw humanitarnych zwracamy też uwagę na wątki gospodarcze. Mocnym wątkiem spotkań polsko-ukraińskich jest wątek historyczny. Utrzymujemy go, ponieważ daje nam bardzo ważny element zrozumienia, żeby nie polityzować historię, z drugiej strony pamiętać o historii. Ten rok jest szczególnie ważny, ponieważ mamy możliwość retrospekcyjnie przeanalizować stuletnią historię bardzo ważnego sojuszu Polski i Ukrainy. Zaczynamy szukać to, co łączy, pamiętając o tych sytuacjach i tragediach, które mieliśmy w naszych relacjach dwustronnych po to, aby nie popełnić tamtych błędów” – powiedział Ihor Cependa, rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku.

„XIII Polsko-Ukraińskie Spotkania – Jaremcze 2020” zostały sfinansowane ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą.