W dniach 15-17 września w karpackim miasteczku Jaremcze odbyły się X Polsko-Ukraińskie Spotkania „Historia, Współczesność i Przyszłość”.

Wydarzenie, które od czterech lat organizują Fundacja Wolność i Demokracja oraz redakcja „Kuriera Galicyjskiego” we współpracy z  Przykarpackim Uniwersytetem Narodowym im. Wasyla Stefanyka i Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego zgromadziło naukowców, przedstawicieli instytucji państwowych, władz lokalnych, placówek dyplomatycznych, organizacji polskich działających na Ukrainie oraz ekspertów. W tym roku do udziału w konferencji dołączył Instytut Badań Politycznych, Etnicznych i Narodowych im. Iwana Kurasa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.
W inauguracji Polsko-Ukraińskich Spotkań uczestniczyła delegacja z sekretarzem stanu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji RP dr. Jakubem Skibą, która zwiedziła Bystrycę (b. Rafajłową).
– Spotkania w Jaremczu stały się już czymś bardziej niż tylko tradycyjnymi spotkaniami. Gromadzą one bowiem ekspertów, naukowców, praktyków z obu naszych państw. Tutaj są prowadzone rozmowy na temat najważniejszych rzeczy w stosunkach polsko-ukraińskich – powiedział Rafał Wolski, konsul generalny RP we Lwowie.
– Jaremcze to historia i polityka. To dwa obszary określające format tej konferencji. Historia i polityka są ze sobą ściśle powiązane. Niestety, często bywa tak, że polityka staje się zakładnikiem historii. Takie niebezpieczne zjawiska zaczynamy obserwować w relacjach polsko-ukraińskich – zaznaczył Jacek Żur, zastępca ambasadora RP w Kijowie.

Jak zauważył Jan Malicki, przewodniczący Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW: – Jest to obecnie jedyna stała cykliczna konferencja poświęcona rozmowom o sprawach polsko-ukraińskich i ukraińsko-polskich.
– Nie możemy tylko mówić, że dzisiejsze stosunki polsko-ukraińskie są w trudnej sytuacji. Powinniśmy zrozumieć, że wszystko, co miało miejsce w ciągu dziesięcioleci, nie tylko pozwala na optymizm, ale może również być motorem rozwoju. Widzimy to na poziomie obwodów, organizacji regionalnych, które zaczynają dostrzegać strategiczną linię i rozumieć, że Polacy i Ukraińcy to dwa potężne narody skazane na bycie razem – powiedział z kolei Ihor Cependa, rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Państwowego im. Wasyla Stefanyka.
Mirosław Rowicki, redaktor naczelny „Kuriera Galicyjskiego”, przypomniał początki jaremczańskich spotkań i podkreślił wagę kontynuacji tego dzieła. – Jest to jedna z niewielu inicjatyw, która stale od dziesięciu lat o tej samej porze odbywa się tutaj, w Jaremczu. Świadczy to o tym, że jest to inicjatywa potrzebna – zaznaczył.
– Kiedy spotkania rozpoczynały się dziesięć lat temu, świat był inny. Od tamtego czasu bardzo się zmienił. Ukraina przeżyła swoją rewolucję godności, w pełni stała się sobą. Wciąż jednak poszukuje i buduje własną tożsamość. Z drugiej strony Polska w ostatnich latach o wiele głębiej sięgnęła do własnych tradycji. Co z tego wyniknie, w dużej mierze zależy od nas. Na pewno na tej sali padną pytania, w jakim stopniu polska idea trójmorza jest tożsama z popularną na Ukrainie ideą międzymorza. Jest to pytanie, które w zeszłym roku jeszcze nie mogło być postawione, ale już w tym powinno – powiedział Robert Czyżewski, prezes Fundacji Wolność i Demokracja.
Podczas obrad rozmawiano o polsko-ukraińskim dialogu międzypaństwowym na tle polityki geopolitycznych graczy oraz Federacji Rosyjskiej. Osobny panel został poświęcony gospodarczemu wymiarowi stosunków polsko-ukraińskich. Dyskutowano o nowych wyzwaniach i nowych możliwościach w tym zakresie.

Działalność rozpoczęło Polsko-Ukraińskie Forum Partnerstwa, a tradycyjnie gorącym tematem była sprawa stosunków polsko-ukraińskich pod presją przeszłości.
W drugiej części konferencji została przedstawiona działalność „Klubu Galicyjskiego” oraz prezentacja poświęcona współpracy województwa podkarpackiego z partnerami z Ukrainy w zakresie powołania Polsko-Ukraińskiej Stanicy Ratownictwa Górskiego na górze Pop Iwan oraz rozwoju kompetencji służb ratowniczych z obwodu iwano-frankiwskiego.
W Jaremczu zostały przeprowadzone wspólne ćwiczenia ratowników Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych oraz polskiego Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, a 16 września odbyło się uroczyste otwarcie i poświęcenie Stanicy Ratownictwa Górskiego na górze Pop Iwan.

Konstanty Czawaga
Eugeniusz Sało

Zadanie „X Polsko-ukraińskie Spotkania Jaremcze 2017: Stosunki polsko-ukraińskie, stan obecny, możliwe scenariusze” jest współfinansowane w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą w 2017 r. za pośrednictwem Fundacji Wolność i Demokracja.