Na Placu Zamkowym w Warszawie stanęła w przestrzeni publicznej wystawa “Zawsze wierni Polsce – Dzieje Związku Polaków w Niemczech”. Jest to wystawa  przygotowana w związku z obchodami Roku Prawd Polaków spod Znaku Rodła, ustanowionym przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej na rok 2018.

Wystawa poświęcona historii Związku, przygotowana została w porozumieniu ze Związkiem Polaków w Niemczech spod znaku Rodła,  który 6 marca 1938 podczas I Kongresu Związku ogłosił program ideowy Związku, zawarty w tzw. „Pięciu Prawdach Polaków”.

Związek Polaków w Niemczech powstał w 1922 roku, by reprezentować interesy licznej, wówczas ok. 1,5 milionowej mniejszości polskiej w Republice Weimarskiej – społeczności od samego początku narażonej na szykany rewizjonistycznie nastawionych władz w Berlinie.

Mimo piętrzących się trudności Związek Polaków w Niemczech rozwijał oświatę – jej sprawami zajmowała się specjalna agenda występująca pod nazwą „Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech”. Ponadto wydawał czasopisma (oprócz „Polaka w Niemczech”, również „Młodego Polaka w Niemczech”, a także, kierowanego do najmłodszych „Małego Polaka w Niemczech”), powoływał do życia instytucje finansowe, m.in. Bank Słowiański w Berlinie i filantropijne.

6 marca 1938 podczas I Kongresu Związku Polaków w Niemczech, występującego już wówczas pod znakiem Rodła – tzn. uproszczonego wizerunku biegu Wisły z zaznaczonym Krakowem – z inicjatywy ówczesnego prezesa, ks. Bolesława Domańskiego, ogłoszono program ideowy Związku, zawarty w tzw. „Pięciu Prawdach Polaków”. Oto one:

1. Jesteśmy Polakami.
2. Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci.
3. Polak Polakowi bratem.
4. Codzień Polak narodowi służy.
5. Polska matką naszą, nie wolno mówić o matce źle.

Po II wojnie światowej pierwsza, druga, czwarta, a także piąta dzielnica Związku znalazły się w pod władzą takich, czy innych komunistów. Towarzysze w Warszawie próbowali wówczas przejąć kontrolę również nad tą częścią związku, która funkcjonowała w RFN, tzn. nad dzielnicą trzecią, ale mimo nacisków i infiltracji, próby te nie powiodły się. ZPwN obronił swoją niezależność.

Niemalże od początku swego istnienia, tj. od roku 1925 Związek wydawał – z reguły co miesiąc – „Polaka w Niemczech”, pismo adresowane przede wszystkim do członków organizacji. Ze względu na niesprzyjające, mimo zakończenia II wojny światowej, warunki ekonomiczne, a także wskutek drastycznego zmniejszenia się  potencjału kadrowego, periodyk zawiesił swą działalność w latach 70. XX wieku.

Jednakże, dzięki olbrzymiej energii i entuzjazmowi obecnego szefostwa Związku w osobach prezesa – Józefa Malinowskiego, v-ce Prezes Anny Wawrzyszko oraz redaktora naczelnego czasopisma Waldemara Maszewskiego i tych wszystkich, których nie sposób tutaj wymienić, możemy dzisiaj powiedzieć z całą stanowczością i mocą: w marcu 2018 roku „Polak w Niemczech” powrócił!

Wcześniej wystawa była prezentowana w gmachu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i towarzyszyła ogłoszeniu przez  Senat RP roku 2018 rokiem „Pięciu Prawd Polaków”.

Wystawa powstała w ramach projektu Fundacji, współfinansowanego przez Senat RP w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.