Biało-czerwone ABC
Realizowany od 2014 roku projekt edukacyjny Fundacji jest adresowany do polskich mieszkańców Ukrainy – w każdym wieku – uczących się języka przodków. By ich nauka była efektywna, Fundacja wspiera merytorycznie i finansowo działające na Ukrainie szkoły i punkty nauczania.
Wykaz placówek objętych projektem
Ogólnoukraińskie Dyktando Języka Polskiego
Szkoły Letnie
Nabór wniosków 2015
Nabór wniosków 2016
Uzupełniający nabór wniosków 2016
Nabór wniosków 2017
Informator “Placówki oświatowe na Ukrainie”
Zamierzonym efektem tych działań jest podniesienie poziomu uczenia języka polskiego i wiedzy o Polsce wśród mniejszości polskiej. Wsparcie rozwoju oświaty polskiej na Ukrainie oraz budowanie skutecznego, długofalowego i transparentnego systemu pomocy oświacie polskojęzycznej uwzględniającego specyficzne potrzeby Polaków i osób polskiego pochodzenia ma służyć zachowaniu tożsamości narodowej.
W ramach projektu opieką merytoryczną i finansową objęto 6 szkół z polskim językiem nauczania, 5 pionów polskich, 6 polskich grup przedszkolnych oraz co najmniej 75 społecznych punktów nauczania języka polskiego na Ukrainie, w których uczy się obecnie łącznie około 10 000 tys. osób.
Program przewiduje systemowe ujęcie dofinansowania wszystkich jednostek nauczania języka polskiego zarówno w systemie szkolnym, jak i pozaszkolnym. Zakłada wprowadzenie systemu dotowania szkół opartego na przejrzystych kryteriach, którego celem będzie wzrost jakości nauczania języka polskiego na Ukrainie oraz uporządkowanie sposobu zarządzania placówkami oświatowymi. Z dofinansowania korzystają: placówki przedszkolne, szkoły stacjonarne z polskim językiem nauczania, szkoły stacjonarne z pionami klas polskich, szkoły stacjonarne z nauczaniem języka polskiego jako obcego, szkoły sobotnio-niedzielne oraz uniwersytety trzeciego wieku.
Oprócz bezpośredniej pomocy finansowej dla nauczycieli i wyposażenia państwowych i niepaństwowych placówek oświatowych promujących język polski w nowoczesne pomoce metodyczne i naukowe oraz materiały edukacyjne – w 2014 roku Fundacja dostarczyła do 42 punktów na Ukrainie 1800 egzemplarzy bezpłatnych Elementarzy opracowanych przez MEN, a także pozyskała podręczniki i materiały dydaktyczne od sponsorów, m.in. z UJ i WSiP – projekt przewiduje wzbogacenie oferty szkół o nowatorskie zajęcia warsztatowe, organizowanie konkursów i olimpiad, a nawet dowóz dzieci do szkół. Ważnym aspektem jest też pomoc metodyczna dla nauczycieli języka polskiego, udzielana przez ekspertów dyżurujących w wyznaczonych miejscach i godzinach.
Sztandarowymi działaniami podjętymi w trakcie realizacji Biało-czerwonego ABC. Program wspierania oświaty polskiej na Ukrainie są: Ogólnoukraińskie Dyktando z Języka Polskiego na Ukrainie (w 2014 roku przystąpiło do niego około 2000 osób w 17 miastach), Konkurs „Co wiem o Polsce?”, Ogólnoukraińska Olimpiada Języka Polskiego.
W ramach projektu opracowano moduł oświatowy w portalu Fundacji Wolność i Demokracja zawierający wiele cennych informacji dla uczących bądź uczących się języka polskiego. Trwają prace nad podręcznikiem do nauki języka polskiego, który przygotowują eksperci z Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Polonicum przy UW we współpracy ze specjalistami z Centrum Metodycznego w Drohobyczu. Przygotowywany jest też długofalowy program rozwoju oświaty polskiej na Ukrainie, który ma posłużyć do opracowania ukraińskiego rządowego dokumentu „Strategia rozwoju oświaty polskiej mniejszości na Ukrainie”.
Partnerami projektu są: Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Ogólnoukraińskie Centrum Nauczania Języka Polskiego na Ukrainie.
Koordynator projektu: Lilia Luboniewicz – ekspert ds. oświaty na Ukrainie, z wykształcenia polonistka oraz prawnik ds. prawa międzynarodowego, koordynator wielu projektów oświatowych realizowanych na Ukrainie w latach 2009-2013, obecnie dyrektor biura Fundacji WiD.
Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.